Toplumun büyük bir çoğunluğunu hüzne boğan hayati durumlarda ülke genelinde ‘milli yas‘ ilan edildiğine birçoğunuz şahit olmuşsunuzdur. Milli yasa neden olan etmenler bazen yurt içinde gelişirken bazen de yurt dışında yaşanan yıkıcı olayların ardından ulusal yas ilan edilebiliyor.
Doğal afetler, savaşlar, soykırımlar ve dünyanın çeşitli yerlerinde yapılan saldırılar sonucunda yaşanan büyük ölçekli can kayıpları milli yas ilan edilmesinin başlıca sebepleri arasında yer alıyor.
Peki, milli yas tam anlamıyla ne demek? Milli yas ilan edildiğinde ülkede ne olur? Bu yazımızda ulusal yas ilanı ile ilgili detayları ele alıyoruz.
Meta’dan Yanıt Geldi: Filistin Mesajları Engelleniyor mu?
Sosyal medyada bazı kullanıcılar, Facebook ve Instagram’ın Filistin destekli mesajları engellediğini iddia etti. New York Times’ın haberine göre, kullanıcılar, özellikle çoğu İsrail’in hava saldırılarında yerinden edilen, yaralanan veya öldürülen Filistinli sivillere yönelik destek mesajlarının platformlardan gizlendiğini dile getirdi.
Millli Yas Nedir?
Bir ülkede yaşayan halkın bütünü veya büyük bir bölümü tarafından gerçekleştirilen yas tutma eylemleri ulusal yas kapsamına giriyor. Bu eylemlerin gerçekleştiği ve milli yasa neden olan acı olayların anıldığı günler ‘milli yas’ olarak ilan ediliyor.
Bulunduğunuz ülkede milli yas ilan edildiyse bunun sebebi ülkenin devlet büyüklerinden birinin vefatı, ölüm yıl dönümü, doğal afetler, büyük kazalar, savaşlar ya da terör saldırıları olabilir. Bunların haricinde yurt dışında yaşanan bu tarz olaylar sonrasında da yaşadığınız ülkede ulusal yas ilan edilebilir.
Milli yasın süresi yaşanan olaya ve yasın ilan edildiği ülkeye göre değişiklik gösterebiliyor. Bazı durumlarda 1 gün bazılarında ise 3, 4, 5 veya daha fazla gün milli yas ilanı gerçekleşebiliyor.
Türkiye’de 18 Ekim 2023 tarihi itibari ile Filistin’de yaşanan acı olaylar ve Gazze’de bir hastanenin bombalanması sonucu ölen 500’ü aşkın kişi için 3 günlük bir milli yas ilan edilmiş bulunuyor.
Bu bilginin ardından birçok kişi milli yasın ne anlama geldiğini ve milli yas ilan edildiğinde ülkede neler yapılıp yapılmayacağını araştırmaya başladı. İşte, milli yas durumunda yapılması ve yapılmaması gerekenler!
Milli Yasta Neler Olur?
- Milli yas durumunda 17. yüzyıldan bu zamana kadar uzanan bir alışkanlık olarak yas ilanı olan ülkenin bayrakları yarıya indiriliyor. Bazı kaynaklar bu eylemi ‘görünmeyen ölüm bayrağına yer açıp saygı göstermek’ ile ilişkilendiriyor.
- Başta hükümet binaları olmak üzere devlet okullarında, askeri merkezlerde ve ofislerde bulunan bayraklar yarıya indirilerek milli yas süreci başlatılıyor.
- Sadece Ankara’da TBMM’de ve Anıtkabir’de yer alan Türk bayrakları yarıya indirilmiyor. Bayrakları yarıya indirme işleminin prosedüründe ise önce bayrağın en üst noktaya çekilip ondan sonra yarıya indirilmesi detayı önem taşıyor.
- Milli yas süresince ülke genelinde planlanan resmi törenler, eğlence etkinlikleri, konser ve kutlamalar iptal ediliyor.
- TV ve radyo yayınlarında bazı kısıtlama ve ertelemeler yapılabiliyor.
- Gazete, dergi gibi basılı medya ürünlerinde milli yasa neden olan konuların işlenmesine ağırlık veriliyor.
- Ülke halkının genelinde hüzün ve keder hali yaşanıyor. Yüksek sesli, eğlenceli ve gösterişli aktiviteleri ertelemek veya iptal etmek daha uygun bir davranış olarak değerlendiriliyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Milli yas ilan edildiğinde halk arasında bazı sorular tartışmalara neden olabiliyor. Örneğin milli yas sırasında nelerin yapılıp yapılmayacağı, okulların ve iş yerlerinin tatil olup olmadığı gibi konular halk arasında çokça konuşuluyor.
İşte bu soruların cevapları!
1- Milli Yasta Neler Yapılmaz?
Milli yas döneminde kutlama niteliğindeki gösteriler, şenlikler, konserler ve eğlenceli aktiviteler iptal ediliyor. Bunun yerine resmi olarak gerçekleştirilmesi gereken program ve törenler uygulanıyor. Spor etkinliklerinde ise genellikle maçlar milli yas nedeniyle iptal edilmiyor.
2- Milli Yasta Okula Gidilir mi?
Milli yas süreci resmi tatil kapsamına girmediği için okullar tatil edilmiyor.
3- Milli Yasta İşe Gidilir mi?
Tıpkı okulların tatil edilmesi konusunda olduğu gibi milli yas durumunda iş yerleri için de resmi bir tatil durumu oluşmadığından, çalışanların iş yerine gitmeye devam etmesi gerekiyor.
