Son yıllarda sık sık duymaya başladığımız yapay zeka nedir ve ne değildir? Sizler için oluşturduğumuz bu rehberde yapay zeka nasıl çalışır ve yapay zeka ne işe yarar sorularının yanıtlarına daha yakından göz atacağız. İşte konu hakkında merak edilen tüm detaylar ve dahası!
Yapay Zeka Nedir?
Yapay zeka en kısa tanımı ile makinelerin insanlar gibi karmaşık problemlere çözüm üretmesine olanak sunan bir teknolojidir. İlk defa 1956 yılında ortaya atılan bu isim, Amerikalı John McCarthy ile hayatımıza giriş yaptı.
O zamanlar kısıtlı bir alana odaklanan bu terim, günümüzde ise robotik süreç otomasyonundan gerçek robotiklere kadar geniş bir alanı temsil ediyor.
Kimilerine göre gezegenimizin sonunu getireceğine inanılan bu teknoloji aslında hayatımızın her noktasında aktif olarak kullanılıyor. Yine de yelpazeyi biraz daha geniş tutup aklınızdaki sorulara yakından bakalım.
Yapay zeka en temelde zayıf yani dar ya da güçlü yani genel olmak üzere iki farklı sınıfta inceleniyor.
Dar yapay zeka, belirli bir göreve odaklı olan yazılımlardır ki bunu Siri gibi gündelik yaşantımızda aktif olarak kullandığımız yazılımlara örnek olarak gösterebiliriz. Bunlar kısa komutlarla çalışırlar ve hizmet alanları genellikle dardır.
Genel yapay zeka ise gündelik yaşamda pek de aşina olmadığımız ancak genelleştirilmiş insan bilişsel yeteneklerine sahip olan yazılımlardır ve bilinmeyen bir görev sunulduğunda da çözüm üretmeye odaklıdırlar.
1950 yılında matematikçi Alan Turing tarafından geliştirilen Turing Testi, yöntemin tartışmalı olmasına rağmen bir bilgisayarın insan gibi düşünüp düşünemeyeceğini belirlemek için kullanılıyor.
Yapay Zekanın Türleri Neler?
- Reaktif Makineler
- Sınırlı Bellek
- Zihin Teorisi
- Benlik Farkındalığı
1- Reaktif Makineler
İnsan gibi düşünebilen yapay zeka, zaman zaman örneklerini yarışmalarda veya mücadelelerde göstermektedir. Bu oluşumlardan biri de Garry Kasparov’u yenmesiydi.
Kendisi bir dünya şampiyonu idi ve yapay zekaya karşı mağlup oldu. Kendisini yenen makine ise IBM tarafından geliştirilen program Deep Blue’di o zamanlar müthiş bir hesaplama hacmi vardı. 180 saniye içerisinde 540 hamle hesaplayabiliyordu.
2- Sınırlı Bellek
Sınırlı hafızası olan yapay zeka, şerit gibi birkaç adımdan oluşan algoritmaları belleğine atabiliyor ve kullanıcılar için iyi deneyimler oluşturabiliyordu.
Yapay Zeka ile CV Hazırlama: En İyi Uygulamalar Listesi
Yapay zekanın gücünden pek çok alanda olduğu gibi öz geçmiş oluştururken de yararlanabilirsiniz. Yapay zeka ile CV hazırlama işlemi için çeşitli uygulamalar kullanabilir ve zamandan önemli ölçüde tasarruf edebilirsiniz.
3- Zihin Teorisi
İnsanlarla iletişime geçebiliyor ve tepki ve davranışlarından doğan sonuçları değerlendirebiliyor. En çok konuşulan yapay zeka türlerinden biridir.
Öyle ki etik ve yasal anlamda çok fazla tartışılmaktadır. Zaman zaman medyada da gündem olmaktadır. R2-D2 robotu (Star Wars) bunun için bir örnek olabilir.
4- Benlik Farkındalığı
Kendine özgün bir duygusu olan yapay zeka birçok kişi tarafından merak edilmektedir. Kendi duygularının farkında olduğunu ve insanların duygularını anlamakta kullanılmaktadır.
Yapay Zeka Nasıl Çalışıyor?
Endüstride en yaygın kullanılan yapay zeka örneği olan otomasyon kısaca, bir işlemi otomatik olarak yapma sürecidir. Robotik süreç otomasyonu, normalde insanlar tarafından gerçekleştirilen yüksek hacimli, tekrarlanabilir görevleri gerçekleştirmek üzere programlanabilir.
Makine öğrenimi, bir bilgisayarın programlamadan hareket etmesini sağlayan bir bilimdir. Derin öğrenme, çok basit terimlerle, tahmini analitik otomasyon olarak düşünülebilen, makine öğrenmesinin bir alt kümesidir.
Üç tür makine öğrenme algoritması vardır. Bunlar, denetimli öğrenme, denetlenmeyen öğrenme ve AI sistemine geri bildirim verebilen takviye öğrenimi.
Yapay Zeka Girdiğiniz Kelimelerle Resim Çiziyor
Yapay zekanın her şey gibi gün geçtikçe gelişmekte olduğunu artık herkes biliyor. Bu gelişmelerin kimileri insanları korkuturken kimileri ise insanları oldukça eğlendirmekte.
Bir diğer yapay zeka uygulaması olan makine görüşü, başka bir deyişle yapay görme, görsel bilgileri yakalar ve analiz eder. Genellikle insan gözüyle karşılaştırılır, ancak makine görme biyolojiye bağlı değildir ve duvarların ardını görebilecek şekilde programlanabilir. Bu tür teknolojiler, imza tanımlamadan medikal görüntü analizine kadar çok çeşitli uygulamalarda kullanılır.
Doğal dil işleme (NLP), bir bilgisayar programı vasıtasıyla insan dilinin ve bilgisayar dilinin işlenmesidir. NLP’nin eski ve en iyi bilinen örneklerinden biri, e-postanın konu satırına ve metnine bakıp önemsiz olup olmadığına karar veren spam algılama yöntemidir. Yine metin çeviri, duygu analizi ve konuşma tanıma gibi örnekler de NLP içerisinde örneklendirilebilir.
AI’nin en çok üzerinde durduğu bir diğer örnekse hepinizin bildiği robotlar. Robotların tasarımı ve üretimi üzerine yoğunlaşan bir mühendislik alanı dahi mevcut.
İnsanlar tarafından sürekli yerine getirilmesi veya gerçekleştirilmesi zor olan görevleri yapmak için sıklıkla kullanılan robotlar, otomobil üretimi için montaj hatlarında veya uzayda büyük nesneleri taşımak için NASA tarafından kullanılıyor.
Tabi robot denildiğinde aklımızda canlanan daha insansı makineler olsa da alanı çok geniş olan bu teknoloji, alanı büyüklü küçüklü birçok makineyi içerisinde barındırıyor.
Yapay Zeka Kullanım Alanları Neler?
- Endüstri
- Sağlık
- Ekonomi
- Lojistik
- Gıda
- İş Dünyası
- Hukuk
Sağlık alanı en yaygın yapay zekanın kullanım alanlarından biri. Hasta sonuçlarını iyileştirmek ve maliyetleri düşürmek için kullanılan AI teknolojileri, insanlara göre daha iyi ve daha hızlı teşhis yapmak için geliştiriliyor.
İş dünyası, yapay zekanın çokça kullanıldığı alanlardan bir diğeri. Otomasyon, makine öğrenimi ve robotlar, iş dünyasının neredeyse her alanında kullanılıyor. Hatta tüm Dünya’nın yönünü çizdiği Endüstri 4.0 ile birlikte, bu teknolojiler görmezden gelinemeyecek derecede önem kazanıyor.
Yapay zekanın ön plana çıktığı bir diğer alan ise eğitim. Öğrencilere eğitimi daha erişebilir halde sunmak, öğretmenlere daha fazla zaman kazandırmak ve öğrencilerin takibinde ek destek sağlamada kullanılıyor.
Veri sayısının çok fazla olduğu finans alanı da bir başka yapay zeka alanı. Mint veya Turbo Tax gibi kişisel finans uygulamalarına uygulanan AI, finans kurumlarını desteklemektedir. Bu gibi uygulamalar, kişisel verileri toplayarak mali tavsiyelerde bulunabiliyor. Bugün yazılım, Wall Street’te ticaretin büyük bölümünü gerçekleştiriyor.
Son olarak üretim alanı, yazıda da sıkça dile getirdiğimiz üzere; yapay zekanın en çok kullanıldığı alanlar arasında başlarda yer alıyor. İnsan gücünün yetmediği, tekrarlanan ve otomatik gerçekleştirilebilen işlerde sıkça başvurulan otomasyon ve robot teknolojileri, gelecekte üretimin başrolü olmaya hazırlanıyor.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Yapay Zeka En Çok Hangi Alanda Kullanılır?
Elbette yapay zekanın birçok kullanıldığı alan mevcuttur. Yeri geliyor eğllence için de sıkça kullanılan yapay zeka başlı başına bir olay. Yapay zeka bilim alanında sıklıkla kullanılmaktadır.
Özellikle evreni keşfetmememiz için kullanılacak yapay zeka yeni teorilere yelken açmamıza olanak tanır. Borsada da kullanılan yapay zeka yatırımcılar için birer teknik analiz aracı olarak görülmektedir. Tabi ki sağlık alanında kullanıldığını söylemeden geçmemek gerekir.
E-ticaret içinde kullanılan yapay zeka aynı süre zarfından çeşitli mesleklerde de kullanılmaktadır. Bu mesleklerden biri de SEO uzmanlığıdır. Başlıca yapay zeka; sağlık, bilim, borsa, askeri alanlarda sıklıkla kullanılır.
2. Kaç Tip Yapay Zeka Vardır?
Yapay zekanın birden fazla çeşidi bulunmaktadır. Fakat yapay zeka 4 türde incelenmektedir. Bu türler arasında reaktif makineler, sınırlı hafıza, zihin teorisi, öz farkındalık bulunuyor.
En çok dikkat çeken türlerden biri ise zihin teorisidir. Öyle ki insanların çevrelerinde yaptıkları davranış ve haraketlere göre duygu durumlarını anlamaya çalışabilmektedir. Bu sayede bir nevi zihin okuyabilmektedir.
Ancak öz farkındalık teorisini es geçmemek gerekiyor. Çünkü zihinlerde hissedilen duygu ve durumları bir arada toplayarak süzgeçten geçiriyor ve bir nevi zihin okumaya çalışıyor.
Dudak Hareketlerini Bile Düzenleyen Yapay Zeka: HeyGen AI Nedir?
Yapay zekâ araçlarında her gün devrim niteliğinde yenilikler yaşanıyor. Metinden video üretimini sağlayan birçok yapay zekâ aracı mevcut.
3. Yapay Zekanın Alt Dalları Nelerdir?
- Bulanık mantık
- Makine zekası
- Görüntü işleme
- Konuşma anlama
- Genetik programlama
- Örüntü tanımlama
- Doğal dil işleme
- Yapay sinir ağları
Yukarıda bulunan maddeler yapay zekanın birer alt dalıdır. Bu sayede birçok bilim dalı yapay zekadan yararlanmaktadır. Örneğin genetik programla biyolojik açıdan büyük rol oynamaktayken.
Doğal dil işleme arama motorları için birer vazgeçilmez olmuştur. Yapay zeka sadece bunlarla kalmayıp anlık çeviri yapabilecek bir yönteme de sahiptir.
Son olarak toparlamak gerekirse yapay zeka, Dünya’nın sonunu getirecek mi bilemesek de geleceğinin merkezinde büyük bir yeri olduğunu açıkça görebiliyoruz.
