Günümüzde çevre ve enerji dostu bina tasarımlarına daha fazla önem verilmeye başlandı. Bunda küresel ısınma ve hali hazırdaki çevre sorunlarının etkisi oldukça fazla.
Gün geçtikçe ‘yeşil bina’ olarak adlandırılan bu yapıların sayısı artıyor. Türkiye’de de LEED sertifikalı binalar daha yaygın hale geliyor. Peki, LEED sertifikası nedir? Türkiye’deki yeşil binalar hangileri? Gelin, birlikte bakalım.
İlk Kadın İnşaat Mühendisi Sabiha Rıfat Gürayman Kimdir?
Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlarken kazanımlarından da mutlaka bahsedilmesi gerekiyor. Bu kazanımlar arasında özellikle kadınlara verilen haklar ön plana çıkıyor.
LEED Nedir?
‘Leadership in Energy and Environmental Design’ bir sertifikasyon sistemidir. LEED ise bunun kısaltmasıdır. Yeşil binaların sertifikalandırılması için belli kriterlerin sağlanması gerekiyor. Bu kriterler puanlama yöntemi ile değerlendiriliyor.
Binaların enerji tüketimi, çevreye karşı ne kadar duyarlı olduğu, insanlara sağladığı konfor düzeyi ve kullanılan teknolojiler puanlamada etkili oluyor.
LEED Sertifikası Nedir?
United States Green Building Council (USGBC) olarak adlandırılan Amerikan Yeşil Binalar Konseyi’nin geliştirdiği bir sertifikadır. Bu sertifika binaların hem kendi içinde hem de şehir ölçeğinde daha yüksek standartlara sahip olmasını sağlamayı hedefler.
LEED Sertfika Seviyeleri Nelerdir?
Binaların sağladığı enerji verimliliği, karbon salınım seviyesi, doğal kaynak kullanımı, ekonomik açıdan sağladığı tasarruf gibi kriterler için bir taban seviye belirlenir. Minimum gereksinimleri karşılayan binalar 40 puan aldıklarında Yalın Sertifika adı verilen en düşük seviyedeki LEED sertifikasını kazanırlar.
Maksimum alınabilecek puan 110 olup sertifikalar şu şekilde sıralanır:
- LEED Yalın Sertifika: 40 – 49 puan
- LEED Gümüş: 50 – 59 puan
- LEED Altın: 60 – 79 puan
- LEED Platin: 80 – 110 puan
LEED Sertifikası Nasıl Puanlandırılır?
Çeşitli kategorilere göre puanlama sistemi aşağıdaki gibidir:
- Sürdürülebilir Araziler (10 Puan): İnşaattan kaynaklanan çevre kirliliğini minimize etme ve toprak kayması gibi doğal hasarların önlenmesi bu sertifikanın temel koşullarından birisidir. Doğal alanların korunması, yağmur sularının yeniden değerlendirilmesi, karbon salınımının minimumda tutulması gibi etmenler bu puanlandırmayı etkiler.
- Su Verimliliği (11 Puan): Atık suların geri dönüşümü ve kullanılan su miktarını azaltmak temel noktadır. Alternatif su kaynaklarının değerlendirilmesi arıtma teknolojilerinin geliştirilmesi gibi özellikler etkili olur.
- Enerji ve Atmosfer (33 puan): En yüksek puana sahip olan kategoridir. Sera gazlarının neden olduğu küresel ısınma problemi bunun başlıca sebebidir. Gelişmiş teknolojiler kullanılarak binalarda enerji tüketiminin azaltılması ve malzeme seçimlerinin bu yönde yapılması LEED sertifikasının en kilit noktasıdır.
- Malzeme ve Kaynaklar (13 Puan): Yapı genelinde hammadde temini ve inşaat sırasında çevreye en az zarar veren yapılar bu kategoride yüksek puan alır. Kullanılmış materyalin geri dönüştürülmesi ve farklı amaçlarla tekrar kullanılabiliyor olması avantajdır.
- İç Ortam Kalitesi (16 Puan): İç mekânda kullanıcıların daha temiz bir hava ve ortamda yaşaması, kişilerin binayı konforlu bir biçimde deneyimleyebiliyor olması esas alınır. İç mekândaki yaşam standartları ve kullanılan materyaller, teknolojiler baz alınır.
- İnovasyon (6 Puan): İnovatif uygulamaların tercih edilmesi ve sertifika sürecine teşvik eden detaylar bu kategoride değerlendirilir.
Türkiye’deki Yeşil Binalar Hangileri?
Türkiye gün geçtikçe bu alanda daha fazla başarıya ulaşan ülkeler arasında yer alır. Avrupa çapında ilk 10’a girmeyi başarmış olan Türkiye’de çok sayıda LEED sertifikası almaya hak kazanmış bina ve proje bulunur.
Yeşil binaların en çok bulunduğu şehir İstanbul olarak karşımıza çıkar. Farklı seviyelerdeki LEED sertifikasını almış binalara örnek vermek gerekirse aşağıdaki yapıları inceleyebilirsiniz:
- Galataport
- Odakule
- Rönesans Allianz Tower
- Ziraat Kuleleri
- İstanbul Havalimanı
- Ytong Yönetim Merkezi
- Agesa Merkez Ofisi
- Profilo Plaza
- MetLife İstanbul Ofisi
- TMB Merkez binası
- Ankara Hızlı Tren Garı
- Yıldız Holding Çamlıca Kampüsü